Μπορεί μια φιλοπεριβαλλοντική διαχειριστική πολιτική να βελτιώσει την ολική επίδοση μιας τεχνητής λίμνης; Ανάλυση ενός ταμιευτήρα πολλαπλού σκοπού στην Ελλάδα

A. Efstratiadis, and K. Hadjibiros, Can an environment-friendly management policy improve the overall performance of an artificial lake? Analysis of a multipurpose dam in Greece, Environmental Science and Policy, 14 (8), 1151–1162, doi:10.1016/j.envsci.2011.06.001, 2011.

[Μπορεί μια φιλοπεριβαλλοντική διαχειριστική πολιτική να βελτιώσει την ολική επίδοση μιας τεχνητής λίμνης; Ανάλυση ενός ταμιευτήρα πολλαπλού σκοπού στην Ελλάδα]

[doc_id=1150]

[Αγγλικά]

Λαμβάνοντας ως παράδειγμα ένα φράγμα πολλαπλού σκοπού στην Ελλάδα, θέλουμε να δείξουμε ότι ακολουθώντας μια ορθολογική πολιτική λειτουργίας, στην οποία η βελτίωση του ευρύτερου περιβαλλοντικού συστήματος καθίσταται στόχος υψηλής προτεραιότητας, είναι δυνατόν να επιτευχθεί μια πολύ πιο αποδοτική κατανομή των «παραδοσιακών» χρήσεων νερού. Σε αυτό το πλαίσιο, επισκοπούμε την πενηντάχρονη ιστορία του ταμιευτήρα Πλαστήρα στην Κεντρική Ελλάδα, ώστε να επισημάνουμε τις πολλαπλές αρνητικές συνέπειες μιας μη συστηματικής, προσανατολισμένης στις απολήψεις, πολιτικής λειτουργίας. Αυτή η μορφή διαχείρισης αντιπαραβάλλεται με μια υποθετική, η οποία ελήφθη από ένα διεπιστημονικό μεθοδολογικό πλαίσιο που αναπτύχτηκε πριν δέκα χρόνια, με σκοπό το συγκερασμό ενός πλήθους αντικρουόμενων χρήσεων νερού. Το πλαίσιο αυτό προϋποθέτει τη θέσπιση μιας ελάχιστης επιτρεπόμενης στάθμης για αρδευτικές απολήψεις και τη σταθεροποίηση των ετήσιων εκροών για γεωργική και υδρευτική χρήση. Τα υπό μελέτη κριτήρια σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα, με την αποθήκευση νερού στη λίμνη. Συνεπώς, η βασική ιδέα είναι η διερεύνηση την επίδοσης κάθε κριτηρίου σε σχέση με τη μεταβλητότητα της στάθμης, εξετάζοντας εναλλακτικούς κανόνες ελέγχου της στάθμης έναντι των εκροών. Έτσι, η ποσότητα νερού που θα ήταν διαθέσιμη κάθε έτος είναι συνάρτηση της ελάχιστης επιτρεπόμενης στάθμης και της επιθυμητής αξιοπιστίας. Πράγματι, η αντικειμενική ανάλυση καταδεικνύει ότι η διατήρηση της στάθμης του ταμιευτήρα όσο το δυνατό πιο ψηλά είναι αναγκαία για τη διατήρηση της ποιότητας του τοπίου της λίμνης, για την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων καθώς και για την προμήθεια καλής ποιότητας πόσιμου νερού. Τα πλεονεκτήματα του προτεινόμενου πλαισίου προβάλλονται, στη συνέχεια, μέσω μιας ανάλυσης προς τα πίσω, η οποία εστιάζει στην πρόσφατη περίοδο. Η υλοποίηση της συγκεκριμένης διαχειριστικής πολιτικής όχι μόνο θα βελτίωνε την ποιότητα του νερού και του τοπίου καθώς και τις τουριστικές προοπτικές, αλλά θα επέτρεπε έναν πιο αποτελεσματικό προγραμματισμό των γεωργικών και, υπό κάποιες προϋποθέσεις, υδροενεργειακών αναγκών. Ως εκ τούτου, με την υιοθέτηση μιας σταθερής ετήσιας απόληψης, ανεξάρτητης από την πρόσφατη ακολουθία των εισροών, θα μπορούσε να είναι ευνοϊκή για τα μακροχρόνια συμφέροντα όλων των κοινωνικών ομάδων, και, συνεπώς, οι αντιθέσεις μεταξύ της ύδρευσης, του τουρισμού, την ποιότητας του τοπίου, της άρδευσης και την υδροηλεκτρικής παραγωγής θα ήταν λιγότερο έντονες. Ωστόσο, η πράξη έδειξε ότι η συναίνεση μεταξύ των επιστημόνων, των αρχών και του κοινού για την εφαρμογή της προτεινόμενης πολιτικής αποτελεί ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα.

Το πλήρες κείμενο διατίθεται μόνο στο δίκτυο του ΕΜΠ λόγω νομικών περιορισμών

Βλέπε επίσης: http://dx.doi.org/10.1016/j.envsci.2011.06.001

Εργασίες μας στις οποίες αναφέρεται αυτή η εργασία:

1. Κ. Χατζημπίρος, Δ. Κουτσογιάννης, Α. Ανδρεαδάκης, Α. Κατσίρη, Α. Στάμου, Α. Βαλασσόπουλος, Α. Ευστρατιάδης, Ι. Κατσίρης, Μ. Καπετανάκη, Α. Κουκουβίνος, Ν. Μαμάσης, Κ. Νουτσόπουλος, Γ.-Φ. Σαργέντης, και Α. Χριστοφίδης, Συνοπτική έκθεση, Διερεύνηση των δυνατοτήτων διαχείρισης και προστασίας της ποιότητας της Λίμνης Πλαστήρα, Τεύχος 1, 23 pages, Τομέας Υδατικών Πόρων, Υδραυλικών και Θαλάσσιων Έργων – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα, Μάρτιος 2002.
2. D. Koutsoyiannis, Reliability concepts in reservoir design, Water Encyclopedia, Vol. 4, Surface and Agricultural Water, edited by J. H. Lehr and J. Keeley, 259–265, doi:10.1002/047147844X.sw776, Wiley, New York, 2005.
3. A. Christofides, A. Efstratiadis, D. Koutsoyiannis, G.-F. Sargentis, and K. Hadjibiros, Resolving conflicting objectives in the management of the Plastiras Lake: can we quantify beauty?, Hydrology and Earth System Sciences, 9 (5), 507–515, doi:10.5194/hess-9-507-2005, 2005.
4. K. Hadjibiros, A. Katsiri, A. Andreadakis, D. Koutsoyiannis, A. Stamou, A. Christofides, A. Efstratiadis, and G.-F. Sargentis, Multi-criteria reservoir water management, Global Network for Environmental Science and Technology, 7 (3), 386–394, doi:10.30955/gnj.000394, 2005.
5. G.-F. Sargentis, K. Hadjibiros, and A. Christofides, Plastiras lake: the impact of water level on the aesthetic value of landscape, Proceedings of the 9th International Conference on Environmental Science and Technology (9CEST), Rhodes, B, 817–824, Department of Environmental Studies, University of the Aegean, 2005.

Εργασίες μας που αναφέρονται σ' αυτή την εργασία:

1. A. Efstratiadis, A. Tegos, A. Varveris, and D. Koutsoyiannis, Assessment of environmental flows under limited data availability – Case study of the Acheloos River, Greece, Hydrological Sciences Journal, 59 (3-4), 731–750, doi:10.1080/02626667.2013.804625, 2014.
2. H. Tyralis, A. Tegos, A. Delichatsiou, N. Mamassis, and D. Koutsoyiannis, A perpetually interrupted interbasin water transfer as a modern Greek drama: Assessing the Acheloos to Pinios interbasin water transfer in the context of integrated water resources management, Open Water Journal, 4 (1), 113–128, 12, 2017.
3. N. Mamassis, A. Efstratiadis, P. Dimitriadis, T. Iliopoulou, R. Ioannidis, and D. Koutsoyiannis, Water and Energy, Handbook of Water Resources Management: Discourses, Concepts and Examples, edited by J.J. Bogardi, T. Tingsanchali, K.D.W. Nandalal, J. Gupta, L. Salamé, R.R.P. van Nooijen, A.G. Kolechkina, N. Kumar, and A. Bhaduri, Chapter 20, 617–655, doi:10.1007/978-3-030-60147-8_20, Springer Nature, Switzerland, 2021.
4. R. Ioannidis, N. Mamassis, A. Efstratiadis, and D. Koutsoyiannis, Reversing visibility analysis: Towards an accelerated a priori assessment of landscape impacts of renewable energy projects, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 161, 112389, doi:10.1016/j.rser.2022.112389, 2022.

Άλλες εργασίες που αναφέρονται σ' αυτή την εργασία (αυτός ο κατάλογος μπορεί να μην είναι ενημερωμένος):

1. Tajziehchi, S., S. M. Monavari, and A. Karbassi, An effective participatory-based method for dam social impact assessment, Polish Journal of Environmental Studies, 21(6), 1841-1848, 2012.
2. #Makrogianni, S., and K. Hadjibiros, Interdisciplinarity in environmental research: an analysis based on scientific publications, Proceedings of the 13th International Conference on Environmental Science and Technology, CEST2013_0681, Athens, 2013.
3. #Shukla, P., Performance Evaluation of Conservation Programmes for Lakes of the Nainital Region, Research paper, 14 p., GRIN Verlag GmbH, 2014.#Shukla, P., Performance Evaluation of Conservation Programmes for Lakes of the Nainital Region, Research paper, 14 p., GRIN Verlag GmbH, 2014.
4. #Patsialis, T., I. Kougias, J. Ganoulis, and N. Theodossiou, Irrigation dams for renewable energy production, Economics of Water Management in Agriculture, Bournaris, T., J. Berbel, B. Manos, and D. Viaggi (editors), CRC Press, 2014.
5. Dias-Sardinha, I., and D. Ross, Perceived impact of the Alqueva dam on regional tourism development, Tourism Planning and Development, 12(3), 362-375, doi:10.1080/21568316.2014.988880, 2015.
6. Martin-Utrillas, M., F. Juan-Garcia, J. Canto-Perello, and Jorge Curiel-Esparza, Optimal infrastructure selection to boost regional sustainable economy, International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 22(1), 30-38, doi:10.1080/13504509.2014.954023, 2015.
7. Khorasani, H., R. Kerachian, and S. Malakpour-Estalaki, Developing a comprehensive framework for eutrophication management in off-stream artificial lakes, Journal of Hydrology, 562, 103-124, doi:10.1016/j.jhydrol.2018.04.052, 2018.
8. Rodrigues, C., and T. Fidélis, The integration of land use in public water reservoirs plans – A critical analysis of the regulatory approaches used for the protection of banks, Land Use Policy, 81, 762-775, doi:10.1016/j.landusepol.2018.10.047, 2019.
9. Dash, S. S., D. R. Sena, U. Mandal, A. Kumar, G. Kumar, P. K. Mishra, and M. Rawat, A hydrological modelling-based approach for vulnerable area identification under changing climate scenarios, Journal of Water and Climate Change,12(2), 433-452, doi:10.2166/wcc.2020.202, 2021.
10. Tegos, A., A. Ziogas, V. Bellos, and A. Tzimas, Forensic hydrology: a complete reconstruction of an extreme flood event in data-scarce area, Hydrology, 9(5), 93, doi:10.3390/hydrology9050093, 2022.
11. Wang, M., Y. Wang, L. Duan, X. Liu, H. Jia, and B. Zheng, Estimating the pollutant loss rate based on the concentration process and landscape unit interactions: a case study of the Dianchi Lake Basin, Yunnan Province, China, Environmental Science and Pollution Research, 29, 77927-77944, doi:10.1007/s11356-022-19696-9, 2022.
12. Goufa, M., E. Makeroufas, M. Gerakari, E. Sarri, A. Ragkos, P. J. Bebeli, A. Balestrazzi, and E. Tani, Understanding the potential to increase adoption of orphan crops: The Case of Lathyrus spp. cultivation in Greece, Agronomy, 14(1), 108, doi:10.3390/agronomy14010108, 2024.

Κατηγορίες: Βιβλιογραφία μαθήματος: Διαχείριση υδατικών πόρων, Περιβάλλον, Υδροσυστήματα